Een apotheker doet veel meer dan alleen medicijnen verstrekken
Sultan, BENU-apotheker

Sultan zorgt voor beoordeling van medicijnen

“Elk jaar spreek ik met de oudere (75+ jaar) en kwetsbare patiënten in de apotheek”, vertelt de net gespecialiseerde apotheker, Sultan Saglam. “Dan heb ik het met hen over hoe het gaat en het gebruik van hun medicijnen. Tijdens dit medicijn beoordelingsgesprek krijg ik een goed beeld van mijn patiënten en hun manier van leven. Dat geeft mij de gelegenheid om ze persoonlijk advies te geven dat hun levenskwaliteit kan verbeteren.”

Sultan: “Eind vorig jaar ben ik gespecialiseerd als openbaar apotheker. Hiervoor heb ik een tweejarige Vervolgopleiding Openbare Farmacie (VOF) gevolgd, na mijn universitaire studie farmacie (6 jaar voor bachelor en master). Na mijn afstuderen wist ik nog niet zo goed in welke setting ik wilde werken als apotheker. Na een aantal jaar ervaring te hebben opgedaan in het ziekenhuis heb ik uiteindelijk er toch voor gekozen om openbaar apotheker te worden. Als openbaar apotheker heb je meer patiëntcontacten en bouw je een relatie op met je patiënten. Hier krijg ik dan weer veel energie van.”

Kwetsbare patiënten schenk ik extra aandacht om vervelende situaties te voorkomen

Gesprekken met oudere patiënten

“Een van mijn taken als apotheker is het uitvoeren van medicijnbeoordelingsgesprekken (ook wel medicatiereview of polyfarmaciegesprekken genoemd). Deze gesprekken worden ook ondersteund door de IGJ (Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd van VWS). De doelgroep van deze gesprekken zijn voornamelijk oudere mensen die aan meerdere chronische ziekten lijden, waarvoor zij verschillende medicijnen gebruiken. Deze groep is vrij kwetsbaar. Het niet goed gebruiken van medicijnen kan lijden tot klachten, ziekenhuisopnamen en in zeer ernstige situaties zelfs tot overlijden, vertelt Sultan. Daarom wil ik extra aandacht schenken aan patiënten die kwetsbaar zijn, om zo dit soort vervelende situaties te voorkomen.”

“Het proces van de medicijn beoordeling begint met het selecteren van de patiënten die in aanmerking komen voor een gesprek. Hiervoor is gelukkig een handig systeem binnen BENU”, vertelt Sultan. “Ik kan in dit systeem criteria aangeven waar patiënten aan moeten voldoen, zoals leeftijd en hoeveel medicijnen ze gebruiken. Op basis hiervan krijg ik een lijst met geselecteerde patiënten, die ik kan uitnodigen. Sommige apothekers sturen een brief of e-mail met een uitnodiging. Ik bel zelf liever direct om een afspraak te maken. Op die manier kan ik gelijk vragen wat het beste uitkomt wat betreft tijdstip en locatie voor het gesprek. Een patiënt bezoeken in zijn/haar eigen leefomgeving geeft mij de beste indruk en heeft daarom mijn voorkeur. De patiënten kunnen natuurlijk ook zelf aangeven dat ze een gesprek met de apotheker willen over hun medicijnen. Ook als ze niet door hun apotheker zijn uitgenodigd.”

Vragen stellen over leefstijl, voeding en slaap

“Ik begin het gesprek meestal met de vraag: ‘Hoe gaat het met u?’ Vaak beginnen mensen dan uit zichzelf al te vertellen over hun leven. Hun gezondheid komt vanzelf ter sprake. Ik vraag aan patiënten zelf op te noemen welke medicijnen ze gebruiken om te horen of ze weten wat ze slikken. Soms hebben ze echt geen idee wat ze slikken doordat ze het vergeten of simpelweg niet willen weten. Sommigen willen er juist alles over weten. Aan de hand van het dossier loop ik alle middelen na. Verder stel ik algemene vragen over hun leefstijl, over wat ze eten, of ze goed slapen, regelmatig buiten komen en bewegen. Ik informeer ook naar of en hoeveel ze roken en alcohol gebruiken en hoe ze zich voelen. Als een patiënt niet zelf goed deze informatie kan geven (bijvoorbeeld vanwege dementie), is er vaak een mantelzorger bij of neem ik hier zelf later contact mee op.”

Ik luister ook naar de klachten die een patiënt op dat moment heeft

Juist innemen van medicijnen

“Vanzelfsprekend luister ik ook naar eventuele klachten die de patiënt op dat moment ervaart. Wanneer iemand last heeft van duizeligheid bijvoorbeeld, kijk ik in het medicijnoverzicht van de patiënt of dit eventueel te verklaren is door de medicijnen die hij/zij gebruikt. Het kan bijvoorbeeld een bijwerking zijn. Ik vraag ook door over hoe mensen hun medicijnen innemen en wanneer. Soms vergeten ze hun medicijnen of nemen ze die in op het verkeerde tijdstip, waardoor ze last van bijwerkingen krijgen. Ik kan hiervoor bijpassende adviezen geven zoals tips om de innamemomenten van medicijnen niet te vergeten óf hulpmiddelen als een medicijnrol aanbieden.”

“Zo sprak ik recent een patiënt die een medicijn gebruikt ter voorkoming van jichtaanvallen. Hier is van bekend dat je bij hogere doseringen last kan krijgen van bijwerkingen en dat het raadzaam is om de dagelijkse dosis te verspreiden over twee innamemomenten. Vanaf het moment dat de patiënt in twee inname momenten zijn medicijnen nam, zijn de bijwerkingen niet meer voor gekomen. Ik kreeg zelfs nog een bedankje omdat de patiënt dankbaar was voor het oplossen van zijn klachten. Als apotheker heb ik vooral een medische rol, maar ik merk dat patiënten ook opleven van het sociale contact en de aandacht die je aan ze schenkt.”

Terugkoppeling aan de huisarts

“Alle informatie die ik verzamel tijdens het gesprek noteer en verwerk ik in het dossier van de patiënt. Daarna geef ik een terugkoppeling aan de huisarts dat ik met deze patiënt een medicijngesprek heb uitgevoerd. Soms zijn er punten die verder opgepakt moeten worden door de huisarts. Dat kan bijvoorbeeld zijn dat een patiënt jarenlang een medicijn gebruikt. Dan kan ik de huisarts vragen dit opnieuw beoordelen of het gebruik nog noodzakelijk is. In overleg met de huisarts en patiënt zou dit dan gestopt kunnen worden. Een huisarts deelt ook informatie met mij zoals waarden over de bloedruk, cholesterol en nierfunctie. Samen zorgen we (in de 1e lijn) ervoor dat patiëntdata klopt en actueel is."

Een apotheker doet ook een medicijnbeoordelingsgesprek

“Ik heb wel eens na een beoordelingsgesprek, een huisarts gevraagd om met een patiënt contact op te nemen. Tijdens het gesprek kreeg ik signalen waar naar mijn idee acuut actie op ondernomen moest worden. Na een huisbezoek aan de patiënt, heeft de huisarts besloten om die patiënt te laten opnemen. Kortom, een apotheker doet veel meer dan alleen medicijnen verstrekken. Een medicijn beoordelingsgesprek is hier ook een voorbeeld van. Ik wil er daarom voor pleiten, dat wij als apotheker zichtbaarder moeten zijn voor de samenleving door te blijven vertellen wat we allemaal doen.”

Meer weten over BENU?

Wilt u meer weten over de dienstverlening van BENU? Hoe we voor iedereen anders zorgen, omdat iedereen anders is. Ontdek de (preventieve) diensten van BENU op benu.nl